Werk is belangrijk en niet alleen omdat het geld oplevert.

Werk vormt een belangrijk onderdeel van onze identiteit. Elke ochtend weer vertrekt iedereen naar zijn werk. Het bepaalt het ritme van onze samenleving. Ons werk verbindt en verdeelt ons in functies en organisaties. Daarom zeg ik: ‘je werk is te belangrijk om er geen werk van te maken’.

Het ziet er tot nu toe nog niet naar uit dat we minder gaan werken, zoals de econoom John Maynard Keynes (1930) voorspelde en historicus Rutger Bregman (2017) adviseert. Daarom lijkt het mij de moeite waard om die 40, 50, 60 of toch 32 uur per week zo waardevol mogelijk te besteden.

‘Wat is waardevol werk?’

Werk is waardevol als je er iets van jezelf in terugziet. Het is werk dat bij je past, omdat het bijdraagt aan dat wat jij belangrijk vindt. Dus niet waardevol, omdat het geld oplevert. Want dat is al het (betaalde) werk, maar waardevol omdat het raakt aan jouw waarden. Daarnaast kan werk natuurlijk heel erg waardevol zijn, omdat de wereld het nodig heeft.

‘Wat zijn mijn waarden?’

Tsja, dat weet jij het best. Maar dat maakt het tegelijkertijd ook zo lastig. Want je waarden zijn de zaken die jij het meest vanzelfsprekend vindt. Bijvoorbeeld dat je eerlijk, open of gedreven bent. Allemaal opties. Vaak kom je er pas achter wanneer iets of iemand jouw waarden aantast. Dan ben je op je teentjes getrapt of je voelt je er niet helemaal lekker bij.

‘Als je werkt zonder je waarden, dan voel je je vanzelf waardeloos.’

Waardeloos werk heeft niets met jou te maken. Je doet het omdat het moet, maar je mist de aansluiting bij je kwaliteiten, je ambitie of wensen voor de wereld. Soms komt dat heel nauw. Je kunt bijvoorbeeld heel erg van muziek houden én vrijheid en persoonlijk contact heel belangrijk vinden. Maar als je dan bij een muziekplatform gaat werken waar je nul vrijheid krijgt en alle communicatie digitaal verloopt, dan kan het zijn dat je toch leegloopt.

‘Hoe kom ik achter mijn waarden?’

In mijn trainingen doen we vaak oefeningen die je inzicht geven in je waarden. Dat kan door jezelf een aantal verdiepende vragen te stellen, maar het kan ook door simpelweg een waardenlijst te bekijken en te kiezen wat jou daarin het meest aanspreekt. Door jezelf te dwingen om uiteindelijk 4 tot maximaal 5 waarden te kiezen kom je al een heel eind.

'Hoe vind je waarde in je werk?'

Als je vervolgens probeert om je waarden om te zetten in concrete en realistische acties, dan kun je bekijken of dit past bij wat je nu doet. Misschien is dat wat je doet al in lijn met je waarden, maar het kan ook dat je erachter komt dat helemaal niets van wat je belangrijk vindt terugkomt in je werk. Dan zou ik de moeite nemen om hier wat aan te doen.

‘Hoe werken waarden in de praktijk?’

Ik sprak een vriendin die bijna rock bottom is gegaan. Ze zat nu weer op de fiets naar Monnikendam. Op weg naar een koffiedate (misschien met iemand, misschien met zichzelf). Ze was in ieder geval lekker buiten, aan het fietsen en ze klonk herboren en ontzettend energiek. Ze had haar baan opgezegd, de tijd genomen om uit te zoeken wat bij haar paste.

Ondertussen had ze vrijwilligerswerk gedaan (bijles geven, maar ook gekookt met oma’s). Dat vond ik mooi om te horen, want ik weet hoe hoog lekker eten op haar lijstje staat. Inmiddels is ze aangenomen bij een nieuwe baan en heeft ze weer heel veel zin om te starten. Ze liet me zien hoe belangrijk het is om aandacht te besteden aan je waarden.

Weet jij wat voor jou van waarde is? In mijn trainingen daag ik je uit om werk te maken van dat wat jij waardevol vindt. Binnenkort bijvoorbeeld in de tweedaagse persoonlijk leiderschapstraining op 12 en 19 oktober in Amsterdam.

‘Maak het ook waardevol voor anderen!’

Werk bepaalt niet alleen jouw leven (voor een groot deel), maar ook dat van je collega’s. Dus kijk eens om je heen en vraag wat voor hen van waarde is. Wellicht levert dat een mooi en waardevol gesprek op.

Meer weten?